Velen zullen zich de bevlogen en welbespraakte politicus Hugo Coveliers nog goed herinneren. De Vlaams-nationalist die in 1993 de Volksunie inruilde voor de toen veelbelovende VLD, maar die deze partij in 2005 gedesillusioneerd verliet. Hij maakte in 1974 al deel uit van de Antwerpse gemeenteraad en zetelde vervolgens ook vele jaren in de Kamer van Volksvertegenwoordigers, de Senaat en de Vlaamse Raad, zoals het Vlaams Parlement in de jaren ’80 nog heette. Een tiental jaren geleden zegde Coveliers het politieke gebeuren vaarwel, wat maakt dat hij het politieke circus sindsdien van enige afstand kan bekijken en ongezouten zijn mening kan uiten. Alvast voldoende reden voor onze redactie voor een gesprek met de oud-politicus, die wel nog steeds actief is, en dat al meer dan 50 jaar, als advocaat aan de Antwerpse balie.

Mijnheer Coveliers, er is, weliswaar al even geleden, een tijd geweest dat u deel uitmaakte van een zichzelf liberaal noemende partij. Hebt u eigenlijk de 175ste verjaardag van het liberalisme gevierd?

Neen! En het is eigenlijk totaal aan mij voorbijgegaan. Ik betrap er mij op dat ik hoe langer hoe minder naar de tv kijk, en al zeker niet naar de politieke duidingsprogramma’s die zonder uitzondering allemaal uit de linkse hoek komen. Ik was overigens niet de enige die het vergeten is te vieren, ik heb achteraf vernomen dat zelfs oud Open VLD-voorzitster Gwendolyn Rutten afwezig was op dat partijfeest van de apparatsjiks.

De liberale partijen hebben 175 jaar verleden, maar hebben ze nog een toekomst?

De klassieke onderverdeling in een socialistische, een liberale en een religieuze partij is verleden tijd. De religieuze partij, dat bestaat hier te lande uit degenen die zich christendemocraten noemen, maar en in sommige landen, en dat is nog erger, zijn dat ook de moslimpartijen.

Het is een misvatting te denken dat het liberalisme alles zou kunnen bereiken, zoals de auteur Francis Fukuyama het stelt in zijn boek ‘Het einde van de geschiedenis en de laatste mens’. Ik geloof daar niet in, zomin als in de stelling dat het kapitalisme voor de ideale staat zou kunnen zorgen, waarin zoveel zou geproduceerd zou worden dat iedereen voldoende zou hebben.

Ik denk dat de mens meer en meer teruggaat naar zijn naaste omgeving, waar hij leeft en woont en waar hij gemeenschappelijke belangen heeft. En die gemeenschappelijke belangen worden in welvarende delen van de wereld momenteel belaagd door mensen die, vaak misbruikt en steeds misleid, vanuit een underdogsituatie daar naartoe komen. Dat is wat Samuel Huntington de ‘clash of civilizations’ noemt. En ik denk dat dit de mensen veel meer zal aanspreken dan die klassieke opdeling van politieke partijen die in feite niet veel van elkaar verschillen. De advocaat van Sihame El Kaouakibi, Johan Vande Lanotte, geeft in zijn laatste boek, ‘Machtspoliticus pur sang’ ook toe dat het de partijen uiteindelijk enkel en alleen om macht te doen is. Dat laatste weet ik omdat het boek niet toevallig veel aandacht kreeg op onze nationale omroep, want zelf heb ik het nog niet gelezen.

Gaat de Open VLD haar macht bestendigen door zogenaamd ‘fake news’ te bestrijden en mee op de woke-kar te springen?

De liberale partijen springen op elke kar als ze denken dat hen dat succes oplevert. Nu is dat bijvoorbeeld de milieukar, omdat die blijkt aan te slaan bij jongeren. Wat de woke betreft, daar is dat ondertussen al minder omdat die affaire duidelijk over haar hoogtepunt heen is. Enfin, dat is toch de indruk van deze oude, blanke, heterofiele, niet-genderfluïde, binaire cis-man.

En die bestrijding van dat ‘fake news’… We zien dat de boodschap van de liberalen ook nu weer vertaald wordt in hun politieke doen en denken: wetten, wetjes en reglementjes allerhande, verboden hier en straffen daar. Het liberalisme zoals dat ooit eens beleden werd heeft daar niets meer me te maken.

Ondertussen bent u al een aantal jaren niet meer actief als politicus, mist u het politieke gebeuren?

Absoluut niet! Pas op, ik heb in de politiek uiteraard wel mooie momenten meegemaakt, en de mooiste momenten heb ik beleefd bij de toenmalige Volksunie. Anders dan bij de Open VLD zaten daar nog idealisten. Een beetje te vergelijken met de interessante maar korte periode van de opstart van de VLD. In die dagen had Guy Verhofstadt ons allemaal hoop gegeven. In zijn burgermanifest, dat hij overigens niet zelf geschreven had maar door wijlen Knack-hoofdredacteur Sus Verleyen had laten schrijven, ging het over de Belgische ziekte en over meer Vlaamse onafhankelijkheid. Maar dat veranderde allemaal totaal met de regeringstoetreding in 1999. Vanaf dan was het roer omgeslagen, was elk idealisme onbestaande en gold enkel nog ‘sois belle et tais-toi’.

In uw positie kan u de politiek nu veel meer van een afstand bekijken dan toen. Het grotere geheel zien, het bos observeren en niet enkel de bomen… Bestaat volgens u de mogelijkheid dat Vlaanderen ooit onafhankelijk wordt?

Als onder ‘onafhankelijkheid’ verstaan wordt dat Vlaanderen als land op alle mogelijke gebieden zelf beslissingen zal nemen, dan denk ik eerlijk gezegd van niet. Die mogelijkheid is volgens mij voorbij. Maar wat wij moeten doen is evolueren naar een zo groot mogelijke zelfstandigheid binnen Europa.

En hoe kunnen we die zo groot mogelijke zelfstandigheid dan bereiken?

We moeten vooreerst in grote mate van het Belgische omhulsel af. We moeten zoveel mogelijk bevoegdheden naar Vlaanderen krijgen, en zo weinig mogelijk in Brussel houden, waar men nog niet eens een deftige boekhouding op poten kan zetten. Er zijn landen waar de deelstaten heel wat meer bevoegdheden hebben. Ik las vandaag toevallig in de krant dat bijvoorbeeld in Ethiopië – een land waar we een band mee hebben want onze Miss België komt daar vandaan – de deelstaten hun zelfstandigheid kunnen uitroepen en elkaar zelfs de oorlog kunnen verklaren.

En daarnaast moeten we ervoor zorgen dat Europa niet alles opslorpt. Ik ben geen tegenstander maar veeleer een koele minnaar van Europa. En het doet me deugd te zien dat er momenteel in Oost-Europa landen zijn die het boeltje een halt toeroepen. Het heeft ook geen enkele zin van België af te geraken om vervolgens in Europa in een gelijkaardige situatie terecht te komen. Daarom heb ik persoonlijk meer vertrouwen in het systeem van de Raad van Ministers van Europa dan in het Europees Parlement en de Europese Commissie.

Voor de liberalen is Europa eigenlijk niets anders dan de plaats waar ze de mensen kunnen belonen die braaf en trouw geweest zijn. Denk maar aan Karel Pinxten of aan Annemie Turtelboom, die nu Luxemburg mag onveilig maken. Ikzelf heb niet braaf geluisterd en heb dan ook geen Europees cadeautje gekregen.

Nu even niet over politieke cadeautjes maar over politieke uitsluiting. Zal het cordon ooit sneuvelen volgens u, en kan dat in 2024 gebeuren?

Het cordon is gewoon niet houdbaar. Kijk, ik vind persoonlijk dat Bart De Wever het goed doet als burgemeester van Antwerpen. Maar op nationaal vlak offert hij de belangen van Vlaanderen en van de Vlaamse gemeenschap op om toch maar salonfähig te kunnen zijn tegenover het Belgische establishment. En dat is de reden waarom hij zo krampachtig blijft vasthouden aan dat ondemocratisch cordon sanitaire.

Maar dat is toch niet de enige reden?

Neen, er zit uiteraard ook de strategie achter dat kiezers op die manier voorgehouden kunnen worden dat een stem voor Vlaams Belang een zogenaamde verloren stem is. Al ben ik er zelf helemaal niet zeker van dat hiermee nog veel mensen overtuigd kunnen worden. De woede van de burger tegen de politieke partijen is zeer groot, en die vertaalt zich in een sympathie voor enerzijds het Vlaams Belang en anderzijds de communisten.

Ik heb sinds de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 nog niemand ontmoet die het een goede en correcte zaak vond dat Guy D’haeseleer in Ninove geen burgemeester werd. En ondertussen is Bart Somers afgekomen met de bepaling dat de grootste partij de burgemeester moet kunnen leveren. Welnu, ik denk dat het Vlaams Belang bij de volgende lokale stembusslag in verscheidene gemeenten effectief de grootste zal worden en dat het cordon gewoon geen stand zal kunnen houden.

En wat in Antwerpen?

Mochten Vlaams Belang en N-VA erin slagen hier de meerderheid te bekomen, en dat is, net als in Vlaanderen, niet ondenkbeeldig, dan zou een njet van Bart De Wever wel eens zijn politieke doodsteek kunnen betekenen. Het zal voor veel mensen uit zijn achterban heel moeilijk te verteren zijn. En de houdbaarheidsdatum van De Wever is na 14 jaar voorzitterschap sowieso aan het verstrijken.

U bent nog steeds actief als advocaat. Hoe beoordeelt u de aanpak van Justitie door Vincent Van Quickenborne? Is Justitie daadwerkelijk ‘sneller’, ‘menselijker’ en ‘straffer’ aan het worden?

Van Quickenborne heeft tot nu toe het grote geluk gehad dat hij gespaard is gebleven van rellen en van cipiersstakingen. Maar mijn persoonlijke mening is dat Justitie misbruikt wordt om een politieke agenda door te voeren. Denk maar de procedures die door UNIA worden aangespannen en aan al die milieuzaken. Het is niet aan een rechtbank om zaken op te gaan leggen aan een regering, dat druist in tegen de scheiding der machten. Ook het Europees Hof van Justitie bezorgt zich hier trouwens aan. Het volstaat om eens na te gaan wie de magistraten benoemt in het Europees Hof, dat zijn de politici. Ik betwijfel ten zeerste dat er geen contacten zouden bestaan tussen de rechters en degenen die hen benoemden.

Wat heeft Justitie nodig?

Een visie, want daar ontbreekt het Justitie volledig aan, en een duidelijke aflijning van haar kerntaken. En niemand, buiten de mensen van Justitie zelf, dienen zich te moeien met die taken. Ook UNIA niet, waarvan de klachten Justitie alleen maar overbelasten. Justitie heeft een prioriteitenlijst nodig. Een duidelijke lijst van zaken die zo fundamenteel en belangrijk geacht worden dat het Openbaar ministerie ze zeker zal vervolgen.

En daarnaast heeft Justitie zeker nood aan een strafbeleid, waarbij de straffen die door magistraten worden uitgesproken ook daadwerkelijk worden uitgevoerd. Om het even of het nu gaat om probatie, werkstraf, gewone schuldigverklaring, geldboete, elektronische boei, verbod om op allerlei plaatsen te komen of om het ultimum remedium: de gevangenisstraf. Als de rechter oordeelt dat iemand een welbepaalde straf moet opgelegd krijgen, moet deze worden uitgevoerd. Vandaag kan het zijn dat mensen die tot drie jaar celstraf worden veroordeeld één dag in de gevangenis terechtkomen, en vervolgens een enkelband om krijgen. Het is niet aan de administratie om te beslissen tot een enkelband, maar aan de strafrechter.

En tot slot vind ik persoonlijk dat mensen die gevat worden wegens gewelddelicten, zeker tegen politie of hulpdiensten, een tijdlang in voorarrest moeten worden gehouden. Die mensen hebben immers bewezen, door het gebruik van geweld, gevaarlijk te zijn. Ze hoeven wat mij betreft niet eens terecht te komen in traditionele gevangenissen. Dat kan perfect in arresthuizen. Hun zaken moeten zo snel mogelijk voor een rechtbank te worden gebracht en de straffen, nogmaals, moeten vervolgens correct uitgevoerd worden.

Opgetekend door Frederik Pas