Het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds (VNZ) is een buitenbeentje in het sterk verzuilde landschap van de ziekenfondsen. Het telt vandaag bijna 125.000 leden, is politiek totaal ongebonden, maar vaart bewust een erg Vlaamse koers. Zo pleiten ze onomwonden voor de splitsing van de sociale zekerheid. We zochten algemeen directeur Jürgen Constandt op voor een gesprek over de Vlaams-Waalse transfers in de sociale zekerheid, over de haalbaarheid en wenselijkheid van een splitsing en hoe de mensen door de overstap naar het Vlaams ziekenfonds daartoe een steentje kunnen bijdragen.

Wat vind je zelf van het gezondheidsbeleid dat vandaag door de verschillende regeringen wordt gevoerd?

Het gezondheidsbeleid is momenteel gefocust op één doel: de corona-pandemie. En blijkbaar is er plots geld genoeg. Net als het aantal bevoegde ministers. Behalve dan voor de meer dan 15.000 Vlaamse personen met een handicap die jaren moeten wachten op een persoonsvolgend budget. Een welvaartsstaat onwaardig. De federale regering gedraagt zich vaak als Sinterklaas en de Vlaamse regering krijgt regelmatig de zwarte piet – als ik dat nog mag zeggen – doorgespeeld. Over het vaccinatiebeleid van de Vlaamse regering ben ik vrij tevreden, al hadden ze het crisisbeleid van deze pandemie veel meer naar zich toe moeten trekken. En in Vlaanderen is er maar één minister bevoegd; Brussel en Wallonië hebben er elk drie nodig. Na elk overlegcomité kreeg de burger zo de indruk dat de Vlaamse regering maar een klein aanhangsel was van de federale. De Vivaldi-ploeg heeft corona ook nog eens schaamteloos federaal gerecupereerd met de zogenaamde ploeg van 11 miljoen en de roep naar herfederalisering. Nochtans moet België absoluut niet fier zijn. Op vlak van overlijdens behoren we tot de wereldtop. Een medaille die de politiek correcte pers liever niet al te veel in de kijker plaatst.

Het is dus een politieke kakafonie. De oplossing menen wij te kennen – de splitsing van de sociale zekerheid – maar wat is uw standpunt?

Uiteraard een eigen Vlaamse sociale zekerheid. Willen de volgende generaties nog een betaalbare en toegankelijke sociale zekerheid, dan zal die Vlaams moeten zijn. Dit zit ook ingebakken in de grondwet: persoonsgebonden materies komen de gemeenschappen toe. En wat is er meer persoonsgebonden dan sociale zekerheid? We willen ons ook niet beperken tot bijvoorbeeld enkel de medische kosten, maar eisen ook de overdracht van de inkomensvervangende takken: de uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid of invaliditeit. Vlaanderen en Wallonië hebben immers ook hier totaal verschillende visies: of het nu gaat over pensioenen, werkloosheid, arbeidsongeschiktheid of gezondheidszorg. Daarom is het belangrijk dat deze deugdelijk én volledig gesplitst worden. Elk volk kan dan soeverein zijn eigen sociaal beleid voeren en ook de grenzen van de solidariteit bepalen. We kunnen niet solidair zijn met de hele wereld en niet oneindig solidair zijn. Kijk naar die Vlaams-Waalse transfers: ruim 12 miljard of 1.920 euro jaarlijks per Vlaming. Dat is geen solidariteit, maar een permanente doorschuifoperatie van Vlaanderen naar Wallonië. Al 50 jaar lang en het helpt niet eens. Het sociale vangnet is een hangmat geworden. Wallonië zal pas spaarzaam zijn als het geresponsabiliseerd wordt. Wist je trouwens dat een Vlaamse volwassene gemiddeld jaarlijks meer dan 9.000 euro aan de sociale zekerheid betaalt via de werknemers- en werkgeversbijdrage op het loon? En een Franstalige 2.000 euro minder?

Voor de Franstaligen is een splitsing van de sociale zekerheid “onbespreekbaar”. Hoe kan of moet die Vlaamse sociale zekerheid er dan komen?

We mogen niet eeuwig blijven wachten op een akkoord. Met de zorgverzekering, momenteel onderdeel van de Vlaamse sociale bescherming, heeft Vlaanderen destijds al een eerste stap gezet. Ik merk echter dat de politieke partijen momenteel minder wakker liggen van meer Vlaamse bevoegdheden. We zullen vanuit de Vlaamse Beweging de druk op de ketel moeten opvoeren. Ook de Vlaamsgezinden kunnen alvast beginnen met massaal de unitaire koepels te verlaten. Van het Vlaams parlement en de Vlaamse regering verwacht ik dat ze in de eerste plaats de Vlaamse verzuchtingen verdedigen. En dus eens echt buiten de lijntjes kleuren. Dan moeten ze zelf maar eigen terugbetalingen voor bijvoorbeeld geestelijke gezondheid of tandzorgen op poten zetten. Of de federale budgetten eens niet goedkeuren. Wie betaalt, bepaalt in principe!

Een splitsing van de sociale zekerheid is het einde van de solidariteit zeggen Waalse politici en vakbonden.

Klopt natuurlijk niet, want solidariteit heeft vele lagen. Maar omvat ook enkele belangrijke principes: solidariteit moet resultaatgericht zijn, transparant en eventueel omkeerbaar. Je kan ook solidair zijn met de toekomstige generaties. De sociale zekerheid op lange termijn voor hen handhaven is onze hoofdbekommernis. Je kan ook maar solidair zijn als je daartoe de middelen hebt. Maar de coronafactuur is heftig en de budgettaire toestand van dit land was al precair. De overheidsschuld is van 40.000 euro per inwoner op amper 2 jaar opgelopen naar meer dan 50.000 euro! Gelukkig is Vlaanderen op dat vlak iets gezonder, maar ook wij zullen de komende jaren voorzichtig moeten zijn.

Waar is of was trouwens de solidariteit en de ‘federale loyaliteit’ van de Franstaligen als we het hebben over de contingentering, de zoveelste her- of misvorming van dit land met de pistes van Magnette, de taalwetgeving in Brussel of geluidsnormen rond de luchthaven van Zaventem? En als iedereen gelijk moet zijn, waarom weegt een Vlaamse stem dan zoveel lichter dan een Franstalige? Nee, wij hebben als Vlamingen zeker geen lessen te krijgen in solidariteit. Trouwens, de dag dat er één eurocent van Wallonië naar Vlaanderen zal vloeien, is het onverwijld over en uit met de solidariteit!

De Franstaligen bereiden zich nu al voor op nieuwe eisen. Financieel ziet hun toekomst er door hun enorme uitgavendrang en de afbouw van de financieringswet minder rooskleurig uit. Ze zijn dan wel financieel van ons afhankelijk, op politiek vlak zijn de Vlamingen dat van hen. Met dank aan alle grendels, alarmbelprocedures en de klassieke partijen.

Wat zou ons dat opbrengen om onze eigen boontjes te doppen?

Jaarlijks stroomt er 12 miljard euro van noord naar zuid. Dat gebeurt via verschillende kanalen: 4,8 miljard euro via de sociale zekerheid, 1,3 miljard euro via algemene middelen, 2,3 miljard euro via de financiering van gewesten en gemeenschappen en nog eens 3,9 miljard euro via de afbetaling van de staatsschuld. En dan hebben we het nog niet gehad over de Europese factuur.

En waaraan zou u dat besteden?

Ons verlanglijstje is vrij lang. In het licht van de demografische evolutie en de technische vooruitgang in de geneeskunde dienen voldoende middelen voor de ziekteverzekering behouden te blijven. Preventieve gezondheidszorg blijvend stimuleren, zoals onder meer borstkanker- en darmkankerscreenings. Ook een verbeterde financiering van de ziekenhuizen koppelen aan netwerkvorming en heldere afspraken m.b.t. maximaal toegelaten supplementen in éénpersoonskamers. Vooral in Wallonië en Brussel kunnen ereloonsupplementen oplopen tot 300 procent. Verder de terugbetalingen voor geestelijke gezondheidszorg (psychologen), tandzorgen en gehoorapparaten fors optrekken en de patiënt tariefzekerheid verschaffen. Ook het meer aantrekkelijk maken van medische en paramedische beroepen, de échte helden van de coronacrisis, en geen gemorrel aan de afgesproken contingentering. Ten slotte het financieel meer aantrekkelijk maken voor arbeidsongeschikten en gehandicapte personen om het werk progressief te hervatten of hun loopbaan te heroriënteren, het wegwerken van de wachtlijsten en de Vlaamse zorgbudgetten indexeren.

Waarom kiezen voor het VNZ? We laten in ons maandblad zelden reclame maken maar voor u maken we graag een uitzondering.

Momenteel hebben we 2 procent van de Vlaamse bevolking aangesloten. Daarmee zitten we nog ver onder de symbolische kiesdrempel en het aantal V-kiezers of Vlaamsgezinden in dit land. Wanneer zij – dus ook de lezers van dit artikel – massaal zouden overschakelen naar het VNZ met hoofdzetel te Mechelen, komen er niet alleen extra werkingsmiddelen in onze handen, maar geven ze vooral een krachtig signaal naar hun eigen unitair ziekenfonds. Ledenverlies doet ziekenfondsen financieel immers pijn. Recent bleek tijdens een hoorzitting in het Vlaams parlement nog maar eens dat alle andere ziekenfondsen ook het gezondheidsbeleid unitair willen houden. Dus wie niet horen wil, moet voelen. Vandaar ons motto: “Splits zelf de sociale zekerheid! Word lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds.”

Wat kunnen jullie de mensen die een overstap overwegen bieden?

Wij zetten ons actief in voor de Vlaamse zaak. Maar, voor alle duidelijkheid: wij houden ons ver van de partijpolitiek. Wij hebben trouwens 96 parlementsleden van 3 verschillende politieke partijen en enkele onafhankelijken in ons ledenbestand. En daarnaast hebben we een bijzonder aantrekkelijk ziekenfondspakket. We betalen voor iedereen het lidgeld van een sportclub terug en nog tal van andere preventieve tussenkomsten, zoals voor medische apps, diëtist, oordoppen op maat, rookstopmiddelen, sportmedische keuring en vaccinaties. Voor jonge gezinnen betalen we zelfs luiers terug (tot 300 euro). Medioren en senioren komen bij ons ook niets tekort: tot 100 euro voor een nieuwe bril en sterke tussenkomsten bij tandimplantaten bijvoorbeeld. En volgend jaar wordt ons pakket nog versterkt. Daarnaast hebben we een goed uitgebouwde Dienst Maatschappelijk Werk, diverse hospitalisatieverzekeringen met zelfs een HospiPluskaart waardoor ook de oplegkosten rechtstreeks met het ziekenhuis geregeld worden, een MaxiPlan en tandverzekering TandPlus. Jonge gezinnen kunnen voor hun kinderen vanaf 14 jaar nog starten met het lucratieve voorhuwelijkssparen (intresten van 7,5 procent per jaar). Naast onze 43 kantoren hebben we een performant telefonisch onthaal en handig online kantoor.

Wat betekent zo’n overstap concreet? En hoe gaat dat?

Het kost in elk geval niets. Het liefst komen we bij de mensen aan huis om alles goed uit te leggen, maar ook een digitale voorstelling is mogelijk. Meestal is men snel overtuigd. Elke werkdag mogen we 25 nieuwe leden verwelkomen. Vaak dankzij de mond-aan-mondreclame van onze leden of fijne aanbevelingen op sociale media. Als men de stap wil zetten, is het een kwestie van een paar formaliteiten. Wij regelen alles, nemen een eventuele hospitalisatieverzekering e.d. over. Er is geen onderbreking van rechten en er zijn geen wettelijke wachttijden. Het is dus heel eenvoudig. Het vraagt maar twee handtekeningen. Of anders gezegd: “vijf minuten persoonlijke moed!” De splitsing van België is moeilijker dan het veranderen van ziekenfonds… Het enige wat mensen moeten doen, is bellen en een afspraak regelen. Men kan ook een aanvraag doen via onze webstek vnz.be. Wij doen heel graag de rest.

Opgetekend door Frederik Pas

Splits zelf de sociale zekerheid! Word lid van het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds.

Info: Hoogstratenplein 1 – 2800 Mechelen – www.vnz.be – 015 28 90 90.